Zondag 27 april 2014: Outdoor education in Viggeby

Eerder deze maand bezocht ik een een lagere school, Slestadsskola. Hier hebben we echter geen outdoor education gezien, wat ik zeer spijtig vond. Na wat rond te vragen kwam ik bij een Erasmusstudente, Anna Vennedey, die het vak Outdoor Education volgt. Dat vak is in het Zweeds, en omdat ik geen Zweeds kan, kon ik dit niet volgen. Anna kan, in tegenstelling tot ik, wel Zweeds en kan de les wel volgen. Voor haar vak Outdoor Education moest ze een uitstap regelen en doen alsof het een echte dag was met kinderen. Ik vroeg haar of ik mee mocht gaan. Gelukkig kreeg ik een positief antwoord op deze unieke kans.

We gingen naar een natuurreservaat net buiten Linköping: Viggeby. Wanneer we in het bos kwamen we kregen we een opdracht. "Voordat we bij het volgende kruispunt zijn moeten jullie iets van de natuur gevonden hebben dat uitdrukt hoe je je vandaag voelt. Wat verwacht je van vandaag? Denk eraan, we vernietigingen de natuur niet." Ik koos voor een afgevallen twijgje. Het kleine takje staat voor mijn kennis van Outdoor Education, ik weet er niet veel van maar wil er graag over leren. Wat ik leer zal als nieuwe blaadjes aan mijn takje komen en zo zal ik groeien. Als je dit met kinderen zou doen kom je te weten wat ze van elkaar verwachten. Daarnaast komen ze in contact met symbolisme. De kinderen zullen moeten denken over zichzelf, en dat moeten linken met iets uit de natuur dat gelijkaardige eigenschappen geeft. Het was interessant dat iedereen iets anders had: bloemen, twijgjes, stenen, grassprietjes,... Je herkent verschillende verwachtingen en persoonlijke persoonlijkheden in de uitleg.

Na de oefening gingen we wandelen. Anna zei dat we het blauwe pad gingen volgen. Hierdoor hoeft ze niet vooraan te lopen. Doordat er blauw ringen waren getrokken rond bomen, paaltjes, stenen,.. konden we zelf onze weg vinden. Dit is iets wat je zeker ook met kinderen kan doen. Kinderen zullen niet ver vooruit lopen omdat ze de bevestiging willen hebben van de groep. Als leerkracht heb je de kans om kinderen dingen te vertellen over de natuur.
- Welke bloem is dit?
- Waarom groeit er maar mos aan een kant van de boom?
- Heb je die slang al gezien?
- ...

Na anderhalf uur wandelen hielen we een pauze aan het het water. Er was een mooi aflopende rotst waar we konden genieten van een koekje en een drankje. Na een welverdiende rustpauze gingen we verder. We zouden naar een kampplaats gaan waar je kan barbecueën. Daar zouden we een late lunch/ vroeg avondmaal maken.

Onderweg stopten we weer, het was tijd voor de tweede oefening. We kregen de opdracht op onze schoenen uit te trekken en onze (meegebrachte) blinddoek om te doen. Geblinddoekt gingen we achter elkaar staan. We vormden een slang. De eerste in de rij was niet geblinddoekt en was het hoofd. Samen moesten we een wandelen. De persoon vooraan in de rij was koos de weg die we aflegden. Het hoofd van de slang mocht niet te snel gaan moet opletten dat de andere zich niet kunnen pijn doen aan stenen, takken, uitstekende wortels,.... Dit vond ik een hele leuke oefening! Al je zintuigen worden gebruikt, behalve je ogen dan. We waren allemaal super geconcentreerd. Iedereen was stil en als er iets gezegd werd was het over de omgeving (Opgepast voor de tak! Hier is een rots pas op. Koud, koud, koud!). Het was een fijn gevoel om stil te staan bij de verschillende ondergronden; gras, zandweggetje, steentjes, rots,... Daarnaast was het nog eens een hele goeie vertrouwensoefening (als twee mensen elkaar niet  "graag hebben" zouden ze elkaar alsnog helpen). De jongens vonden het zo fijn om op blote voeten door de natuur te lopen, dat ze dit tot aan de barbecueplaats deden.

Eenmaal aan de bbq-plaats was het 15u. Voor we konden "koken" moesten we een vuur maken. Nu is het zo dat wij weten hoe je een vuur moet aanmaken, veel kinderen weten dat niet. Deze uitstap geeft je de mogelijkheid om de kinderen een kampvuur te leren aanmaken. Dit houdt in dat je aandacht moet geven aan de veiligheid van de kinderen en van de natuur. Je kan verschillende manieren bespreken om een vuur aan te maken: met enkel hout, met een aan "firesteel and striker", met lucifers,..Als je kinderen hebt die dit hebben geleerd via de Scouts is het belangrijk hier gebruik van te maken. Kinderen leren soms beter van elkaar dan van volwassenen. Naast het vuur zou je ook kunnen hebben over de verschillende manieren om met vuur te koken: op de gril, met een pan/pot op de girl, ronddraaiend spit, op een stokje,... De leerlingen zullen dan inzien dat het eten niet in het vuur houdt maar dat er een zekere afstand moet zijn tussen het voedsel en het eten. Bij de kampeerplaats was ook een pier. Het water was helder en niet diep. Dit geeft de mogelijkheid om pootje te baden, om je voeten te wassen en te ontspannen.

Ik had veel meer van deze dag verwacht dan twee kleine oefeningetjes. Maar misschien is dat net de kracht van outdoor education: gewoon buiten zijn in de natuur en leren zonder er bij stil te staan. Je hebt aandacht voor de natuur, de planten, de dieren, de geluiden, het uitzicht, .... De meest logische vakken voor oudoor education zijn dan ook biologie en aardrijkskunde. Toch is het belangrijk dat we ons niet aan het meest logische houden. Bijvoorbeeld:

• Frans: de verschillende elementen, van de natuur in de natuur te benoemen (voc.)
• Nederlands: een verhaal schrijven/ vertellen, vertrekkend van de locatie
• Drama: dieren of planten spelen/ uitbeelden
• Beeld: kunstwerken maken in de natuur met natuurmaterialen, natekenen van planten, dieren

Als je met de kinderen de natuur in trekt zou je zelfs een hele dag les kunnen geven. Wanneer je dit doet is het belangrijk dat de kinderen vrij laat. Als je exact zegt wat de kinderen moeten doen en geen ruimte laat voor persoonlijke inbreng kan je ze net zo goed in de klas houden en een saaie les geven. Ik ben er van overtuigd dat je de kinderen extra zult motiveren door ze mee te nemen naar de natuur. Nu ik er over denk vind ik dat we kinderen veel te weinig uit de klas halen. We nemen de kinderen wel naar buiten om te leren over het weer, schaduw, verkeer, bloemen,.. dit is steeds voor een korte periode. Meestal gaan kinderen enkel voor een speciale dagen voor een lange tijd naar buiten (sportdag, schoolreis,..). Dit is veel te weinig. Ik zou later graag vaker naar buiten gaan met de kinderen., minstens 1x/  weken. We moeten het niet te ver zoeken. Een nabij gelegen park, een weiland drie straaten verderop, het grasveld van de school,.. Een hele dag buiten leren is niet altijd even makkelijk om de regelen, een halve dag zou toch moeten lukken. De eerste keer dat je je klas mee naar buiten neemt is het belangrijk om duidelijke afspraken te maken. Zo weten de lln. wet er van hen verwacht en kennen ze de grenzen. Outdoor education zou ook als een beloning voor goed gedrag kunnen gelden. De beloning is dan naast de keren dat we sowieso al naar buiten gaan.

Ik kan niet wachten om dit later te proberen.

You know you miss me.
xoxi

SvenskAnne